Reforma rolna przeprowadzona na mocy dekretu PKWN z 6 września 1944 roku była jednym z największych sukcesów Polski Ludowej.
Działaniu reformy rolnej PKWN podlegały nieruchomości rolne:
- stanowiące własność Skarbu Państwa,
- będące własnością obywateli III Rzeszy i obywateli polskich narodowości niemieckiej,
- będące własnością zdrajców narodu skazanych prawomocnie przez sądy polskie za zdradę stanu, pomoc udzieloną okupantowi i inne podobne przestępstwa,
- stanowiące własność lub współwłasność osób fizycznych lub prawnych, jeżeli ich rozmiar łączny przekraczał bądź 100 ha powierzchni ogólnej, bądź 50 ha użytków rolnych, a na terenie województw poznańskiego, pomorskiego, śląskiego, jeśli ich rozmiar łączny przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej, niezależnie od wielkości użytków rolnych tej powierzchni.
Nowa władza już w kilka tygodni po swym ukonstytuowaniu przystąpiła do rozwiązania ogromnego problemu, z którym II RP nie mogła, a raczej nie chciała poradzić sobie przez cały okres swego istnienia.
W latach 1944–1949 rozdzielono między parcelantów około 6 mln ha ziemi, tworząc 747,4 tys. nowych gospodarstw rolnych. Na tzw. upełnorolnienie przeznaczono 233,9 tys. ha. Utworzono też 4500 państwowych nieruchomości ziemskich, przekazując im 1500 tys. ha użytków rolnych.
![](https://kom-pol.org/wp-content/uploads/2024/09/21457981_1427634470623806_6546512837197134357_o.jpg)
Wdrażanie reformy zakończono w 1950 r. Do tego czasu na tzw. ziemiach dawnych rozdzielono niemal 2,3 mln ha, z których przeszło połowa pochodziła z parcelacji wielkich majątków. Na resztę złożyły się dawne gospodarstwa niemieckie, a także ukraińskie, białoruskie i litewskie. Najwięcej gruntów rozparcelowano w województwie poznańskim – niemal tyle, ile w sumie w siedmiu pozostałych. Nieco inną strukturę miały gospodarstwa na Ziemiach Odzyskanych. Dzięki reformie na terenach poniemieckich powstało kilkaset tysięcy gospodarstw, o średniej wielkości 5-7 ha. Obok gospodarstw indywidualnych utworzono państwowe gospodarstwa rolne. Swoim zasięgiem objęły one ponad 2,2 mln ha, a więc niemal 9% całości gruntów. Największą powierzchnię zajmowały w północno-zachodniej Polsce.
Kosztem Niemców, zdrajców i klas pasożytniczych zlikwidowano nędzę na wsi. Wynikała ona z niesprawiedliwych stosunków własnościowych panujących przed wojną, kiedy ziemia była skupiona w rękach nielicznych, a chłopi stanowili na niej półniewolniczą siłę roboczą, lub gospodarowali na maleńkich areałach, które nie były w stanie zapewnić wyżywienia ich rodzinom. Sprawiedliwości dziejowej stało się zadość, gdyż ziemia wreszcie trafiła w ręce tych, którzy ją uprawiali.