30 lat temu, 17.031991 r. w Związku Radzieckim odbyło się referendum dotyczące przyszłości ZSRR, w którym 76% obywateli przy frekwencji 80% opowiedziało się za ZSRR.
Pytanie brzmiało: Czy uważasz za niezbędne zachowanie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich jako odnowionej federacji równoprawnych suwerennych republik, w których prawa człowieka i wolność każdej narodowości będą w pełni zagwarantowana?
Wyniki referendum były jednoznaczne. 76,4% uczestników opowiedziało się za zachowaniem ZSRR. Najwięcej, 98,6% w Turkmeńskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, najmniej – 70,2% w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. Był to wyraźny sygnał ze strony mieszkańców ZSRR (frekwencja wyniosła 80%), że chcą oni zachowania ustroju socjalistycznego.
9 przywódców republik wchodzących w skład ZSRR spotkało 23 kwietnia 1991 roku się i zaakceptowało projekt nowego traktatu związkowego.
Pomimo to w wyniku działań części partyjnej biurokracji, w tym prezydenta Związku, Michaiła Gorbaczowa i lokalnych przywódców, którzy opowiedzieli się, wbrew woli społeczeństwa, za restytucją kapitalizmu, rozpoczęła się odgórna likwidacja ZSRR.
Pełniący rolę Przewodniczącego Rady Najwyższej Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, Borys Jelcyn, wybrany nie przez lud lecz przez parlament, otrzymał nadzwyczajne pełnomocnictwa.
W wyniku jego działań RFSRR ogłosiła deklarację niepodległości. W maju 1991 roku Rosja utworzyła własne ministerstwo spraw zagranicznych. Ten wewnętrzny zamach stanu zniweczył próby zachowania ZSRR.
Dla większości republik, korzystających w wcześniejszych kontaktów handlowych, przemysłowych oraz programów społecznych, oznaczało to ogromną zapaść cywilizacyjną. W latach 1991-1994 średnia długość życia mieszkańców Rosji spadła z 68,47 lat do 64,47 lat.
Poziom PKB zmniejszył się w tym okresie z 518 mld USD do 394,1 mld USD. Referendum z 17 marca 1991 roku i kolejne wydarzenia w ostatnich 30 latach w Federacji Rosyjskiej oraz państwach byłego ZSRR, pokazało iż kapitaliści oraz służąca im biurokracja, nie przejmują się zdaniem ludu.
Społeczeństwo jest im potrzebne jedynie do wybierania kolejnych burżuazyjnych klik. Ludzie pracy nie mogą liczyć na demokratyczne procedury, prawa, czy referenda, jeśli nie są zorganizowani.
Pozostawienie państwa robotniczego, bez nadzoru ludzi pracy nad jego strukturami, prowadzi do upadku.