29 października 2019 r. w Zaporożu na Ukrainie ukraińscy komuniści uczcili 101. rocznicę powstania Komsomołu.
Komsomoł (ros. Комсомо́л) to komunistyczna organizacja młodzieży w Rosji Radzieckiej i Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, powstała w 1918 roku. Nazwa jest akronimem od słów Kommunisticzeskij Sojuz Mołodioży (Коммунистический союз молодёжи), czyli Komunistyczny Związek Młodzieży. Od 1922 pełna nazwa brzmiała Wsiesojuznyj Leninskij Kommunisticzeskij Sojuz Mołodioży (Всесоюзный Ленинский Коммунистический Союз Молодёжи), czyli Wszechzwiązkowy Leninowski Komunistyczny Związek Młodzieży. Komsomoł skupiał młodych ludzi w wieku od 14 do 28 lat, natomiast funkcjonariusze organizacji byli często znacznie starsi.
Lenin tak zarysował cele Komsomołu na III Zjeździe 2–10 X 1920, aby młodzież „uczyła się z komunizmu”. Mieli to być budowniczowie społeczeństwa socjalistycznego („Młodzież – Budowniczym Socjalizmu” – L. Breżniew). Utworzona została na I Ogólnozwiązkowym Zjeździe Związków Młodzieży Robotniczej i Chłopskiej w dniach 29 X – 4 XI 1918. Pod nazwą Rosyjski Komunistyczny Związek Młodzieży. Organizacja miała wpływ na władze. Konstytucja ZSRR z 1977 dała jej nawet prawo występowania z inicjatywą ustawodawczą, wysuwania kandydatów na radnych i ta sama Konstytucja ZSRR stawiała tę organizację zaraz po KPZR i związkach zawodowych. W 1977 32,4% składu rad terenowych stanowiła młodzież do lat 30.
W drugiej połowie latach 20. XX wieku ruch komsomolski odegrał dużą rolę w budowie przemysłu ciężkiego w ZSRR. Zaciągi były odzewem na VII Zjazd Komsomołu w 1926. Dzięki pierwszemu zaciągowi wyjechało 200 tys. komsomolców na tzw. Wielkie Budowy Socjalizmu, oraz 66 tys. na Ural. Największym czynem pozostała budowa w 1937 Komsomolska nad Amurem (Komsomoł budował także inne miasta np. Turksib, Magnitka itd.) oraz Bajkalsko-Amurskiej Magistrali Kolejowej.
Za czasów kolektywizacji na wieś udało się 140 tys. komsomolców, przyczynił się do likwidacji analfabetyzmu (od 1930 r. objął patronat nad szkołami i od 1931 r. nad Marynarką Wojenną i siłami powietrznymi ZSRR). W latach 1971–1975 do budowy 670 obiektów wyjechało ok. 500 tys. komsomolców, były to budowle KamAZ-u (przedsiębiorstwo aut ciężarowych), BAM-u (Magistrala Kolejowa), elektrownie jądrowe „Atommasz”, wspólne budowle krajów RWPG, kombinat apatytów, ropy naftowej i gazu ziemnego na Syberii, kombinat elektrometalurgiczny w Oskole, czy zagospodarowanie nieczarnoziemnej strefy niezamieszkanej w RFSRR, prace melioracyjne, wiejskie hufce pracy (liczyły 20. tys. osób) i inne. Należy także wymienić akcję z lat 70 „Komsomoł – wiejskiej szkole” kiedy wybudowano 10 tys. szkół i wyposażono 98 tys. pracowni szkolnych i warsztatów. W różnych formach dokształcania pozaszkolnego brało udział 19,1 mln osób. Ważną dziedziną wychowawczą było sprawowanie politycznego i organizacyjnego kierownictwa nad organizacjami pionierów i Oktiabriat, w których wychowywanych było ponad 25 mln dzieci.
