Komunistyczna Partia Polski wzywa do reformy edukacji, postulując bezpłatne, świeckie i powszechnie dostępne szkolnictwo, finansowane centralnie, aby zniwelować regionalne nierówności i zapewnić równe szanse edukacyjne.

Zapomniana rewolucja - komunistki i emancypacja kobiet w powojennej Polsce

Opublikowano:

Kategoria: Bez kategorii


19 marca w Warszawie odbyło się spotkanie “Zapomniana rewolucja. Komunistki i emancypacja kobiet w powojennej Polsce”, które prowadziła Agnieszka Mrozik z Instytutu Badań Literackich PAN, zajmująca się między innymi badaniem aktywności kobiet w krajach socjalistycznych.

Polemizowała ona z głęboko zakorzenioną tezą, jakoby zmiany społeczne w Polsce po 1944 roku były wprowadzane odgórnie i narzucone społeczeństwu. Na przykładzie sytuacji kobiet omówiła emancypację różnych grup społecznych. Prawa uchwalane po 1944 roku wprowadzały równość płci. Ustanowiono instytucję małżeństw cywilnych oraz rozwodów. Na poprawę sytuacji kobiet wpłynęło również wprowadzenie obowiązku alimentacyjnego.

Mrozik omówiła aktywną rolę przedwojennych komunistek i socjalistek, które włączyły się w działalność edukacyjną, między innymi tworząc Ligę Kobiet. Przedstawiała ich cytaty mówiące o końcu dominacji mężczyzn oraz nadziei na równość płci. Podkreślała rolę kobiet między innymi w programach likwidacji analfabetyzmu, a później również włączaniu się w życie zawodowe, które było możliwe dzięki rozwinięciu opieki państwowej zapewniającej między innymi żłobki i przedszkola. Jednocześnie Mrozik wspominała o ścieraniu się elementów postępowych oraz konserwatywnych, dążących do powrotu podziału zawodów na uprzywilejowane „męskie” i mniej atrakcyjne „kobiece”. Po 1956 roku nastąpił pewien odwrót od promowania aktywnej roli zawodowej kobiet, jednak nie był on całkowity.

Prelegentka mówiła również o roli kobiet na arenie międzynarodowej. Działaczki związane z Ligą Kobiet działały na przykład na forum ONZu na rzecz uchwalania pierwszych deklaracji potępiających przemoc wobec kobiet.

W kontekście niniejszej konferencji chcemy przypomnieć o odważnych Polkach, które dziś w dobie szaleństwa antykomunistycznego są prawdziwie Wyklęte.

1 Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater – pododdział piechoty Wojska Polskiego.

Batalion został sformowany 19 sierpnia 1943 r. w Sielcach, w składzie 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Patronem jednostki była Emilia Plater, stąd kobiety pełniące w niej służbę nazywano „platerówkami”.

Po okresie organizacyjnym, od września 1943, w skład batalionu wchodziły: szkoła podoficerska, kompanie: 1 i 2 fizylierek, 1 i 2 strzeleckie oraz rusznic ppanc. i ckm.; plutony: moździerzy, zwiadu, łączności, sanitarny, saperów i gospodarczy. 30 września 1943 r. batalion tworzyło 740 szeregowych, podoficerów i oficerów, a 7 kwietnia 1945 r. – 533 osoby.

1 września 1943 r. z batalionu została wyłączona 1 kompania fizylierek, która wyruszyła wraz z 1 DP na front; w czasie bitwy pod Lenino pełniła służbę wartowniczą przy sztabie dywizji; jedną drużynę przydzielono do plutonu sanitarnego 2 pp dla wynoszenia rannych z pola walki, udzielania pierwszej pomocy oraz eskortowania jeńców. 2 kompania strzelców 5 grudnia przydzielona została 2 DP.

9 stycznia 1944 r., w związku z przegrupowaniem jednostek polskich, batalion przerzucono do wsi Łuczynka na Smoleńszczyźnie, w marcu do m. Żeleźniak pod Trojanowem (obwód żytomierski), w maju do Kiwerc; w lipcu wkroczył na ziemie polskie. Od 17 lipca pełnił służbę wartowniczą w jednostkach tyłowych armii, od 12 października służbę garnizonową na Pradze, a po wyzwoleniu stolicy objął posterunki w lewobrzeżnej Warszawie.

14 września 1944 r. została wyzwolona prawobrzeżna Warszawa. Nasiliło się bezprawie i kradzież, w związku z czym przy komisariatach milicji obywatelskiej dowództwo garnizonu utworzyło komendy wojskowe – celem utrzymania porządku publicznego, zabezpieczenia mienia publicznego i zapewnienia bezpieczeństwa. Do tej trudnej wartowniczej służby został wyznaczony 1 Samodzielny Batalion Kobiecy im. Emilii Plater. Fizylierki tego batalionu 17 stycznia 1945 r. – tuż po wyzwoleniu – w godzinach popołudniowych zaciągnęły wartę przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie.

21 marca 1945 r. batalion został bezpośrednio podporządkowany Sztabowi Generalnemu WP i podzielony na komisariaty wojskowe rozmieszczone w poszczególnych dzielnicach Warszawy.

Batalion został rozformowany na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy WP z 25 maja 1945 r. Część żołnierzy 1 SBK osiedliła się w zachodniej Polsce tworząc osiedle Platerowo. Powojenne dzieje zainspirowały film Rzeczpospolita babska, częściowo tutaj nakręcony.

Źródło: Wikipedia

Platerówki w Polskiej Kronice Filmowej:

Euroregionalne Centrum Kultury i Komunikacji w Pieńsku i Ostrowska Grupa Rekonstrukcyjna zbierają fundusze na realizację filmu p.t. „Platerówki. Historia I Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater”: