Armia Ludowa (AL) to konspiracyjna organizacja zbrojna Polskiej Partii Robotniczej działająca w okupowanej przez III Rzeszę Polsce, utworzona w celu walki zbrojnej z okupantem niemieckim na mocy dekretu Krajowej Rady Narodowej z 1 stycznia 1944 i formalnie tej Radzie podporządkowana. Naczelnym dowódcą AL został gen. Michał Rola-Żymierski.
Armia Ludowa powstała z przekształcenia Gwardii Ludowej. W jej skład weszły ponadto inne pomniejsze ugrupowania: oddziały bojowe Związku Walki Młodych, część pododdziałów Batalionów Chłopskich, Milicji Ludowej Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, Okręgu Częstochowskiego Socjalistycznej Organizacji Bojowej i niektórych pododdziałów wchodzącej w skład Armii Krajowej Gwardii Ludowej WRN.
Jednakże akcja scaleniowa formacji zbrojnych organizacji lewicowych nie w pełni powiodła się. Samodzielność do lipca 1944 wobec Armii Ludowej zachowywały oddziały Polskiego Sztabu Partyzanckiego z Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.
Armia Ludowa działała na całym obszarze Polski okupowanym przez Niemców: Generalnego Gubernatorstwa i ziem wcielonych do III Rzeszy. Na czele Armii Ludowej stało Dowództwo Główne powołane 1 stycznia 1944, w składzie: naczelny dowódca – gen. bryg. Michał Żymierski, szef Sztabu Głównego – płk Franciszek Jóźwiak oraz przedstawiciel Krajowej Rady Narodowej – Jan Czechowski.
Czyn bojowy żołnierzy i partyzantów GL/AL do końca 1943 to ponad 2000 akcji bojowych, 500 bitew, potyczek i walk, 200 akcji w celu obrony ludności przed terrorem okupanta, 500 akcji dywersyjnych związanych z wykolejeniem 200 pociągów, 700 akcji bojowych w walce z gospodarką i administracją okupanta czy ponad 100 akcji w celu zdobycia uzbrojenia. Tak na przykład 9 listopada 1943 r. oddział Korczyńskiego uwolnił ponad 500 Żydów z obozu pracy w Janiszowie, wykonując wyrok śmierci na osławionego złą sławą komendanta obozu Ignora Petera. Do słynnych bitwee stoczonych przez Armię Ludową zalicza się bitwę pod Rąblowem (14 maja 1944 r.), bitwę na Porytowym Wzgórzu (9-25 czerwca 1944 r.), bitwy pod Młodzawami i w Skalbmierzu (22 czerwca 1944 r. walki o Republikę Pińczowską), bitwę pod Baranowem (14 sierpnia 1944 r.), bitwę pod Ewiną (12 września 1944 r.), bitwę pod Gruszką (29-30 września) czy bitwę pod Pokrytkami (20 sierpnia 1944 r.). Ok. 500 żołnierzy Armii Ludowej wzięło udział w walkach w Powstaniu Warszawskim.
Armia Ludowa składała się z oddziałów polowych (oddziałów, batalionów i brygad partyzanckich), grup wypadowych (bojowo-dywersyjnych), jednostek garnizonowych (zorganizowanych na ogół w sekcje, drużyny, plutony, kompanie), a na terenach silnie uprzemysłowionych także z grup sabotażowych działających w zakładach przemysłowych. Brygady były największymi oddziałami polowymi liczącymi po 150-750 żołnierzy. Jednostki garnizonowe stanowiły oparcie i rezerwę kadrową dla działalności oddziałów partyzanckich oraz grup wypadowych. Ogółem liczebność żołnierzy i partyzantów GL/AL szacuje się od 30.000 do 46.000 osób.
Według danych ankietowych 74% żołnierzy AL było pochodzenia chłopskiego a 25% robotniczego. Brygady podlegały dowództwom obwodów, zaś bataliony i kompanie – dowództwom brygad, a w przypadku ich braku na danym terenie – dowództwu okręgów. Oprócz brygad działały także mniejsze jednostki: bataliony i oddziały, m.in. Batalion im. Czwartaków.
Spośród 99 działających w 1944 roku jednostek partyzanckich AL, 56 wywodziło się z GL lub ZWM, 12 z oddziałów PSzP, 12 z BCh, 8 z AK, 4 z Milicji Ludowej RPPS, 7 z innych organizacji (GL PPS, PAL i inne). W partyzantce AL oprócz Polaków walczyli także zbiegli z niewoli niemieckiej jeńcy radzieccy oraz ukrywający się przed zagładą Żydzi, ale nie stanowili oni znaczących grup tworząc tylko drużyny, plutony lub co najwyżej kompanie w składzie oddziałów i brygad AL. Oddziały AL współdziałały przede wszystkim z partyzantką radziecką, często z BCh, czasem także z AK. Wspólnie z BCh i AK wzięły udział w utworzeniu i obronie tzw. „Republiki Pińczowskiej”, czyli obszaru opanowanego przez partyzantów o powierzchni około 800 km², zamieszkanego przez prawie 100 tys. ludzi, położonego w pobliżu przyczółka sandomierskiego. W lipcu 1944 dowództwo AL podpisało porozumienie o współdziałaniu i współpracy z Korpusem Bezpieczeństwa, zaś we wrześniu 1944 z Polską Armią Ludową. Nawiązano też kontakty organizacyjne z niektórymi okręgami Batalionów Chłopskich i Socjalistycznej Organizacji Bojowej.
Kadrę dowódczą stanowili głównie przeszkoleni i awansowani partyzanci (w Warszawie, na Lubelszczyźnie i Kielecczyźnie zorganizowano kursy oficerskie), ale też członkowie grup Polskiego Sztabu Partyzanckiego (PSzP), oficerowie i podoficerowie rezerwy przedwojennego Wojska Polskiego oraz podoficerowie i oficerowie przechodzący z innych organizacji, m.in. Armii Krajowej, a także byli oficerowie i podoficerowie Brygad Międzynarodowych z doświadczeniem zdobytym w hiszpańskiej wojnie domowej.
Uzbrojenie i sprzęt Armia Ludowa zdobywała przede wszystkim na nieprzyjacielu, ale otrzymywała też od Polskiego Sztabu Partyzanckiego (zwłaszcza od lipca 1944) jej zrzuty drogą lotniczą. Łącznie oddziały PSzP i AL otrzymały tą drogą: 4653 pistolety maszynowe, 1417 karabinów, 246 rkm-ów, 82 rusznic ppanc, 49 moździerzy, 8 tys. granatów, 3 mln naboi oraz 16 ton materiałów wybuchowych.
Godłem AL był piastowski orzeł, a hymnem pieśń „Gdy naród do boju wystąpił z orężem”. Dewizą organizacji było hasło „Za Wolność, Polskę i Lud”. Każdy żołnierz GL/AL składał następującą przysięgę wojskową:
Przysięgam w obliczu Narodu Polskiego, że twardo i do ostatnich sił walczyć będę o jego wyzwolenie i nieugięcie stać będę na straży praw jego. Przysięgam, że wydane mi rozkazy wypełniać będę ściśle i sumiennie.Przysięgam, że dochowam tajemnicy wojskowej i nie zdradzę jej nawet wobec najokrutniejszych tortur.
Komunistyczna Partia Polski 
Musisz się zalogować aby dodać komentarz.